Γράφει ο Γιώργος Τσακίρης
Το Δίλημμα του Σκαντζόχοιρου, γνωστό επίσης και ως Δίλημμα του Ακανθόχοιρου, είναι μια αναλογία των προκλήσεων που φέρει η ανθρώπινη (και όχι μόνο) οικειότητα.
Περιγράφει μια κατάσταση... όπου μια ομάδα σκαντζόχοιρων προσπαθούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο για να μοιραστούν θερμότητα μια κρύα ημέρα. Ωστόσο, όταν το πραγματοποιήσουν, είναι αναπόφευκτο να τραυματίσουν ο ένας τον άλλο με τα αιχμηρά τους αγκάθια. Κατά συνέπεια πρέπει να απομακρυνθούν. Παρόλο που όλοι μοιράζονται την επιθυμία για αμφίδρομη επικοινωνία, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί για … ευνόητους λόγους.
Τόσο ο Αρθούρος Σοπενχάουερ όσο και ο Σίγκμουντ Φρόυντ χρησιμοποίησαν αυτή την αναλογία για να περιγράψουν το πώς αντιλαμβάνονται την κατάσταση στην οποία περιέρχεται ένα άτομο, όταν καλείται να αναπτύξει κάποια σχέση με άλλα. Το δίλημμα του σκαντζόχοιρου υπονοεί ότι παρά την καλή θέληση, η ανθρώπινη οικειότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αμφίδρομη βλάβη, και ως αποτέλεσμα προκύπτει σκεπτικισμός και ρηχές σχέσεις.
Φυσικά, η ανωτέρω περιγραφόμενη αναλογία, ισχύει και στις περιπτώσεις ατελούς συνεργασίας μεταξύ κρατών, όπως (πχ) η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κι αυτό διότι είναι πλέον περισσότερο από εμφανές ότι οι αρχές και οι αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδίως η Ευρωζώνη, μία συνεργαζόμενη δηλαδή κοινότητα Κρατών Μελών, έχουν απαξιωθεί στον μέγιστο βαθμό.
Ο κατευθυνόμενος από το χρηματοπιστωτικό σύστημα,αλλά –συγχρόνως – και τόσο έμφυτος στη συλλογική συνείδηση, ηγεμονισμός της Γερμανίας με τη συμπαράσταση των κάθε λογής συμμάχων της, καθιστά την ειλικρινή προσπάθεια όλων των υπολοίπων κρατών μελών της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης για μία στενότερη συνεργασία με αμφίδρομα οφέλη, σχεδόν αδύνατη.
Όσα Ευρωπαϊκά Συμβούλια κι αν συνέλθουν, όσα Eurogroup κι αν συνεδριάσουν, κάθε φορά, το φαινόμενο του «Διλήμματος του Σκαντζόχοιρου» θα κάνει την εμφάνισή του.
Η μόνη περίπτωση για να πετύχει το εγχείρημα της υγιούς συνεργασίας μεταξύ των κρατών των ανωτέρω Οργανισμών, είναι το να απεκδυθούν οι ισχυροί τα «όπλα-αγκάθια» τους και να προσεγγίσουν τους, κατ’ ευφημισμόν σήμερα, συνεργάτες-συνεταίρους τους, με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας και όχι προσπάθεια επιβολής των απόψεών τους.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, το όλο εγχείρημα θα καταρρεύση με πάταγο, αφήνοντας εκτεθειμένους στις συνειδήσεις των λαών τους (και όχι μόνο), εκείνους ακριβώς που τα τελευταία –τουλάχιστον – χρόνια, με κάθε πράξη ή λόγο τους, επιδιώκουν ή προκαλούν αυτήν ακριβώς την κατάληξη.
